Ελληνικά (GR)
English (UK) 
Pусский (RU) 
Shqip (AL) 
Έχω πάθει burn-out
Έχεις πάθει burn-out
Έχει πάθει burn-out
Έχουμε πάθει burn-out, και σίγουρα κάτι πρέπει να κάνουμε για αυτό.
Ας τα πάρουμε από την αρχή όμως, ο όρος burn-out χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1974 από τον ψυχολόγο Freudenberger, για να περιγράψει την κόπωση του ατόμου, η οποία προέρχεται από την εξάντληση των ενεργειακών αποθεμάτων του λόγω του φόρτου εργασίας. Το 1982 η ψυχολόγος Maslach, διατύπωσε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό, σύμφωνα με τον οποίο περιέγραψε το σύνδρομο σωματικής και πνευματικής εξουθένωσης, που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια των επαγγελματικών σχέσεων και της επαφής με άλλους ανθρώπους.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) το burn-out ορίζεται ως εξής: "Ένα σύνδρομο που εκτιμάται ότι οφείλεται σε χρόνιο άγχος στον χώρο εργασίας που δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς".
Χαρακτηρίζεται από τρεις διαστάσεις:
- συναισθήματα εξάντλησης ή μείωσης της ενέργειας
- αυξημένη διανοητική απόσταση από τη δουλειά κάποιου, ή συναισθήματα αρνητισμού ή κυνισμού που σχετίζονται με τη δουλειά κάποιου
- μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα
Το burn-out αναφέρεται συγκεκριμένα σε φαινόμενα στο εργασιακό πλαίσιο και δεν πρέπει να εφαρμόζεται για να περιγράψει εμπειρίες σε άλλους τομείς της ζωής».
Πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Gallup σχετικά με την εξουθένωση, η οποία μελέτησε περισσότερους από 7.500 υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης έδειξε ότι το 23% αυτών των εργαζομένων δήλωσαν ότι βίωσαν το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης αρκετά συχνά ενώ το 44% αυτών ανέφερε ότι βίωσε το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης μερικές φορές. Όπως έδειξε η έρευνα και υπό ένα γενικότερο πρίσμα σχεδόν τα 2/3 των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης παθαίνουν burn-out κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης (burn-out);
Οι περισσότεροι από εμάς αντιμετωπίζουμε μέρες που αισθανόμαστε αβοήθητοι, υπερφορτωμένοι, κουρασμένοι ή ότι δεν εκτιμάται η εργασία μας. Αν αισθάνεστε έτσι τις περισσότερες φορές του μήνα, η πιθανότητα να βιώνετε σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης είναι μεγάλη.
Το burn-out είναι μία σταδιακή διαδικασία και σίγουρα δεν συμβαίνει εν μία νυκτί. Τα σημάδια και τα συμπτώματα είναι ήπια στην αρχή, αλλά χειροτερεύουν όσο περνάει ο καιρός.
Η Mayo Clinic προτείνει να τεθούν οι παρακάτω ερωτήσεις προκειμένου να διαπιστώσει κανείς αν εμφανίζει συμπτώματα συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης:
Έχετε γίνει κυνικός ή κριτικός στη δουλειά;- Δυσκολεύεστε να ξεκινήσετε το πρωί την ημέρα σας;
- Εκνευρίζεστε ή είστε ανυπόμονος με συναδέλφους, συνεργάτες ή πελάτες;
- Σας λείπει η ενέργεια ώστε να είστε σταθερά παραγωγικοί;
- Είναι δύσκολο να συγκεντρωθείτε;
- Δεν νιώθετε ικανοποιημένοι από τα επιτεύγματά σας;
- Αισθάνεστε απογοητευμένοι για τη δουλειά που παράγετε;
- Καταναλώνετε φαγητό, ναρκωτικά ή αλκοόλ για να νιώσετε καλύτερα;
- Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου σας;
Η διαφορά μεταξύ άγχους και burn-out
Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα του συνεχούς άγχους, αλλά δεν είναι το ίδιο με το υπερβολικό άγχος. Το άγχος, περιλαμβάνει πάρα πολλά. Πάρα πολύ πίεση, πάρα πολλές απαιτήσεις από το ίδιο το άτομο τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο. Ωστόσο, τα αγχώδη άτομα αισθάνονται βελτίωση στη σκέψη ότι αν λάβουν τον έλεγχο των πάντων όλα θα καλυτερεύσουν και θα νιώσουν και οι ίδιοι καλύτερα.
Η επαγγελματική εξουθένωση, από την άλλη πλευρά, προκαλεί αισθήματα ανεπάρκειας. Τίποτα δεν είναι ποτέ αρκετό. Η επαγγελματική εξουθένωση δηλώνει ένα αίσθημα κενού και διανοητικής εξάντλησης, χωρίς κίνητρα. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν επαγγελματική εξουθένωση συχνά δεν βλέπουν καμία ελπίδα για θετική αλλαγή στις καταστάσεις που βιώνουν. Και ενώ συνήθως αναγνωρίζουν εύκολα όταν βρίσκονται σε κατάσταση υπερβολικού άγχους δεν παρατηρούν πάντα την επαγγελματική εξουθένωση όταν συμβαίνει.
Αιτίες επαγγελματικής εξουθένωσης
Οι αιτίες που προκαλούν την επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η επαγγελματική εξουθένωση προκαλείται συχνά από τον εργασιακό χώρο. Ωστόσο, παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, η διαχείριση της προσωπικής ζωής αλλά και η προσωπικότητα του κάθε ατόμου συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης.
Επαγγελματική Εξουθένωση και Διαχείριση του Χρόνου
Δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες η επαγγελματική εξουθένωση είναι αποτέλεσμα κακής διαχείρισης του χρόνου. Η διαχείριση του χρόνου θα λύσει όλα τα προβλήματά σας; Φυσικά και όχι. Ωστόσο, η σωστή 
διαχείριση του χρόνου μπορεί σίγουρα να σας βοηθήσει να αποφύγετε το burn-out. Μερικές συμβουλές παρουσιάζονται παρακάτω:
- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΤΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΑΣ. Δώστε προτεραιότητα στον χρόνο σας. Αξιολογήστε όλα όσα πρέπει να κάνετε. Αν και όλα φαίνονται σημαντικά σίγουρα δεν είναι. Ταξινομήστε τις επείγουσες και τις σημαντικές εργασίες σας από τις λιγότερο επείγουσες. Μην εστιάζετε σε πράγματα που είναι κουραστικά ή δεν έχουν νόημα. Ιεραρχείστε τον χρόνο σας. Θέστε έξυπνους στόχους (S.M.A.R.T./ Specific – Συγκεκριμένος, Measurable – Μετρήσιμος, Agreed Upon – Αποτέλεσμα Συλλογικής Απόφασης, Realistic – Ρεαλιστικός, Time-Based – Οριοθετημένος Χρονικά). Χρησιμοποιείστε εργαλεία όπως διαγράμματα Gantt & Pert, διαγράμματα ροής (flowchart), διαγράμματα fishbone ή τον κανόνα του Pareto 80/20 προκειμένου να οργανώσετε τον χρόνο σας και τις εργασίες σας.
- ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ. Συζητήστε τους προβληματισμούς σας με τον προϊστάμενό σας. Η συνεργασία με συναδέλφους και η ανταλλαγή απόψεων μπορεί να σας οδηγήσει σε λύσεις. Επικοινωνήστε με συναδέλφους, φίλους, οικογενειακά σας πρόσωπα. Η υποστήριξη, η επικοινωνία και η συμπαράσταση που μπορεί να νιώσετε από οικεία σε εσάς πρόσωπα μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τις καθημερινές εργασιακές δυσκολίες.
- ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕ ΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΑΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα σας συμβούλευαν να μη χάνετε ούτε λεπτό από την κάθε ημέρα. Και σε θεωρητικό επίπεδο ίσως και να έχουν δίκιο. Ωστόσο, η πραγματικότητα δεν λειτουργεί έτσι. Τα μη ευέλικτα ημερολόγια μπορεί να είναι εξουθενωτικά καθώς αισθάνεστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσετε το πρόγραμμα που δημιουργήσατε. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, αφήστε μία ή δύο ώρες χωρίς να προγραμματίσετε κάποια εργασία. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας, δεν χρειάζεται να είστε «ενεργοί» κάθε δευτερόλεπτο.
- ΑΣΚΗΘΕΙΤΕ. Κάντε κάποια αθλητική δραστηριότητα που να σας ευχαριστεί. Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καλύτερα το άγχος. Κατά τη διάρκεια της άσκησης ΜΗΝ ΣΚΕΦΤΕΣΤΕ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ.
- ΜΕΙΩΣΤΕ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ. Χωρίς αμφιβολία, η κύρια κλοπή χρόνου στον εργασιακό χώρο είναι οι συναντήσεις. Ορίστε συγκεκριμένες ώρες και ημέρες για συναντήσεις. Αξιολογήστε τον αριθμό των συναντήσεων στον οποίο μπορείτε να ανταπεξέλθετε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αξιολογήστε εάν η συνάντηση είναι απαραίτητη ή υπάρχει και κάποια εναλλακτική λύση (τηλεφωνική επικοινωνία, skype call, slack thread κ.α.) Χρησιμοποιήστε λογισμικά διαχείρισης έργων.
- ΜΑΘΕΤΕ ΝΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΖΕΤΕ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Σίγουρα αυτό δεν σημαίνει να μεταβιβάζετε το σύνολο των υποχρεώσεών σας στους άλλους. Ανάθεση σημαίνει να γνωρίζει κανείς ποιες εργασίες πρέπει να εκτελούνται από το σωστό άτομο.
Αφιερώστε χρόνο από τη δουλειά και απολαύστε τον εαυτό σας. Θυμηθείτε πώς υπάρχουν πολλά περισσότερα στη ζωή από την εργασία.
Μαυρίδου Αργυρώ
Σχεδιασμός Διαχεριστικών Συστημάτων
MSc Leadership & Management in Health
(Διοίκηση Μονάδων Υγείας)
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1. https://www.who.int/mental_health/evidence/burn-out/en/
2. https://psychiatry.gr/ekpaideutiko-uliko/19-joomla/95-2019-12-30-12-15-59